หัวใจเต้นเร็ว วิธีแก้ และสาเหตุที่ควรรู้

ภาวะหัวใจเต้นเร็วกว่าปกติ (Tachycardia) เป็นภาวะที่อัตราการเต้นของหัวใจมากกว่า 100 ครั้ง/นาที ในขณะพัก ซึ่งเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น ความเครียด รับประทานคาเฟอีนหรือแอลกอฮอล์มากเกินไป สูบบุหรี่ ปัญหาหัวใจ โดย หัวใจเต้นเร็ว อาจมี วิธีแก้ ที่แตกต่างกันออกไป ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการ อย่างไรก็ตาม เป้าหมายของวิธีแก้ปัญหาหัวใจเต้นเร็วก็เพื่อลดอัตราการเต้นของหัวใจให้ช้าลง และป้องกันการกำเริบของอาการในอนาคต

สาเหตุของหัวใจเต้นเร็ว

โดยปกติอัตราการเต้นของหัวใจจะอยู่ที่ 60-100 ครั้ง/นาที ขณะพักผ่อน และหัวใจจะเต้นเร็วขึ้นเมื่อทำกิจกรรมหรือเคลื่อนไหวร่างกาย แต่หากพบว่าอัตราการเต้นของหัวใจมากกว่า 100 ครั้ง/นาที ในขณะพักผ่อน นั่นอาจเป็นสัญญาณของภาวะหัวใจเต้นเร็ว ซึ่งภาวะนี้อาจเกิดขึ้นประมาณ 2-3 วินาที ถึง 2-3 ชั่วโมง

โดยภาวะหัวใจเต้นเร็วอาจมีสาเหตุมาจากความเครียด รับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน  ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป สูบบุหรี่ ปัญหาหัวใจ (เช่น โรคกล้ามเนื้อหัวใจ หัวใจวาย โรคหัวใจ) เลือดในหลอดเลือดหัวใจไม่เพียงพอ ปริมาณเม็ดเลือดแดงลดลง ภาวะไทรอยด์เป็นพิษ การใช้ยาบางชนิด (เช่น โคเคน เมทแอมเฟตามีน)

อาการหัวใจเต้นเร็ว

ภาวะหัวใจเต้นเร็วอาจทำให้หัวใจไม่สามารถสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกายได้ตามปกติ ส่งผลให้อวัยวะและเนื้อเยื่อได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ ซึ่งบางคนอาจไม่แสดงอาการใด ๆ จนกว่าจะเข้ารับการตรวจ อย่างไรก็ตาม ภาวะหัวใจเต้นเร็วอาจทำให้เกิดอาการ ดังนี้

• เจ็บหน้าอก
• หัวใจเต้นแรงและเร็ว หรือมีอาการใจสั่น
• วิงเวียนศีรษะ เป็นลม
• หายใจถี่

หัวใจเต้นเร็ว มี วิธีแก้ และวิธีรักษา อย่างไร

เป้าหมายของการรักษาภาวะหัวใจเต้นเร็ว คือ การลดอัตราการเต้นของหัวใจให้ช้าลง และเพื่อป้องกันอาการหัวใจเต้นเร็วในอนาคต ซึ่งคุณหมออาจแนะนำวิธีแก้และวิธีการรักษา ดังนี้

การรักษาเพื่อลดอัตราการเต้นของหัวใจให้ช้าลง

• การทำแวเกิล มานิวเวิร์ซ (Vagal Maneuvers) เป็นวิธีการชะลออัตราการเต้นของหัวใจด้วยการกระตุ้นประสาทเวกัส (Vagus Nerve)
• ใช้ยา หากการทำแวเกิล มานิวเวิร์ซไม่ได้ผล อาจจำเป็นต้องใช้ยาเพื่อฟื้นฟูจังหวะการเต้นของหัวใจ
• การกระตุกหัวใจไฟฟ้าแบบสัมพันธ์ (Cardioversion) เป็นการส่งไฟฟ้าช็อตไปที่หัวใจผ่านเซ็นเซอร์ที่วางอยู่บนหน้าอก ซึ่งจะส่งผลต่อสัญญาณไฟฟ้าหัวใจและทำให้การเต้นของหัวใจเป็นปกติ โดยทั่วไปมักใช้ในกรณีฉุกเฉิน

การรักษาเพื่อป้องกันอาการหัวใจเต้นเร็วในอนาคต

• ใช้ยา มักใช้รักษาคนส่วนใหญ่ที่มีภาวะหัวใจเต้นเร็ว เพื่อควบคุมอัตราการเต้นของหัวใจและฟื้นฟูจังหวะการเต้นของหัวใจ
• การจี้หัวใจ (Catheter Ablation) โดยใช้สายสวนสอดผ่านเส้นเลือดดำหรือเส้นเลือดแดงบริเวณขาหนีบไปยังหัวใจ โดยที่ปลายสายสวนจะให้ความร้อนหรือพลังงานเย็นเพื่อปิดกั้นสัญญาณไฟฟ้าที่ผิดปกติและฟื้นฟูจังหวะการเต้นของหัวใจ
• เครื่องกระตุ้นหัวใจ เป็นอุปกรณ์ขนาดเล็กที่ผ่าตัดฝังไว้ใต้ผิวหนังบริเวณหน้าอก เมื่ออุปกรณ์ตรวจพบการเต้นของหัวใจที่ผิดปกติ อุปกรณ์จะส่งคลื่นไฟฟ้าที่ช่วยให้หัวใจกลับสู่จังหวะที่ถูกต้อง
• การใส่เครื่องกระตุกสัญญาณไฟฟ้าหัวใจ (Implantable Cardioverter Defibrillator หรือ ICD) มักใช้ในผู้ที่มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดภาวะหัวใจห้องล่างเต้นเร็วหรือภาวะหัวใจห้องล่างเต้นผิดปกติ โดยการใส่เครื่องกระตุกสัญญาณไฟฟ้าหัวใจไว้บริเวณใต้ผิวหนังใกล้กับกระดูกไหปลาร้า เพื่อติดตามจังหวะการเต้นของหัวใจอย่างต่อเนื่อง หากอุปกรณ์ตรวจพบการเต้นของหัวใจที่ผิดปกติ อุปกรณ์จะส่งพลังงานต่ำหรือสูงเพื่อกระตุ้นจังหวะการเต้นของหัวใจ
• การผ่าตัด (Maze Procedure) เป็นการผ่าตัดเพื่อทำลายเนื้อเยื่อหัวใจบางส่วนที่ทำให้เกิดภาวะหัวใจเต้นเร็ว
• การผ่าตัดหัวใจแบบเปิด เพื่อทำลายทางเดินไฟฟ้าที่ก่อให้เกิดภาวะหัวใจเต้นเร็ว มักใช้วิธีนี้เมื่อการรักษาอื่น ๆ ไม่ได้ผล

การป้องกันหัวใจเต้นเร็ว

วิธีป้องกันภาวะหัวใจเต้นเร็ว คือ การดูแลสุขภาพร่างกายและหัวใจให้แข็งแรง ซึ่งอาจทำได้ ดังนี้